Chúng ta đã đi qua bài Giới thiệu về cây chìa vôi được biết nó là loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền và hiện đại. Với nhiều tác dụng đặc biệt, được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc trị liệu. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể nhận biết được cây chìa vôi và sự khác biệt giữa các loại chìa vôi khác nhau. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu tiếp về cách nhận biết cây chìa vôi và những thông tin liên quan đến loại cây quý giá này.
Đặc điểm nhận biết cây chìa vôi
Để có thể nhận biết cây chìa vôi, chúng ta cần tìm hiểu về những đặc điểm hình thái của cây này. Dưới đây là một số thông tin cơ bản về cây chìa vôi:
Hình ảnh cây chìa vôi
- Dây leo, dài khoảng 2-4m.
- Toàn thân nhẵn, có tua cuốn đơn.
- Lá đơn, xẻ thùy chân vịt, cuốn hình tim.
- Hoa vàng nhạt, mọc thành cụm đối diện lá.
- Quả nang tròn, khi chín có màu đen, đường kính 5-6mm.
- Củ tròn, hơi nhọn hai đầu, màu đen bên ngoài, trắng bên trong.
Cây chìa vôi có hình thù ra sao
Cây chìa vôi có dạng dây leo, thân cây nhẵn và có tua cuốn đơn. Lá của cây chìa vôi có hình dạng đơn giản, xẻ thùy chân vịt và có cuống hình tim. Hoa của cây chìa vôi có màu vàng nhạt và mọc thành cụm đối diện với lá. Quả của cây chìa vôi là nang tròn, khi chín có màu đen và có đường kính khoảng 5-6mm. Củ của cây chìa vôi có hình dạng tròn, hơi nhọn hai đầu và có màu đen bên ngoài, trắng bên trong.
Vị thuốc cây chìa vôi
Cây chìa vôi không chỉ được sử dụng trong y học cổ truyền mà còn có tác dụng trong y học hiện đại. Dưới đây là một số thông tin về thành phần hóa học và tác dụng của cây chìa vôi:
Thành phần hóa học
- Phenolic, acid amin, saponin, acid hữu cơ (thân cây).
- Nước, glucid, protid, xơ, tro, carotene, vitamin C (ngọn và lá non).
Tác dụng
Theo y học hiện đại:
- Kháng độc.
- Lợi tiểu, trị sỏi niệu.
Theo y học cổ truyền:
- Tác dụng lá chìa vôi: Giải độc, tiêu thũng.
- Tác dụng dây chìa vôi: Thanh nhiệt, giải độc, tán kết, hành huyết.
- Tác dụng củ chìa vôi: Thông kinh, tán huyết, lợi tiểu, tiêu độc, trừ tê thấp.
Cách nhận biết cây chìa vôi đơn giản
Để có thể nhận biết được cây chìa vôi, chúng ta có thể áp dụng một số cách sau đây:
Phân loại theo hình thái
Có ba loại chìa vôi chính là chìa vôi 4 cạnh, chìa vôi bò và chìa vôi Java. Chìa vôi 4 cạnh có dạng dây leo, toàn thân nhẵn và có tua cuốn đơn. Chìa vôi bò có dạng cây bụi, thân cây nhẵn và lá hình trứng. Chìa vôi Java cũng có dạng cây bụi, thân cây nhẵn và lá hình trứng nhưng lại có màu xanh đậm hơn so với chìa vôi bò.
Bảng phân loại cây chìa vôi
Để biết được cây chìa vôi có mấy loại, chúng ta cùng xem bảng phân loại sau:
| Tên gọi | Hình dạng lá | Danh pháp khoa học | Tác dụng cây chìa vôi |
|---|---|---|---|
| Chìa vôi bốn cạnh | Bốn cạnh | Cissus quadrangulus L. | Chữa rối loạn tiêu hóa |
| Chìa vôi sáu cạnh | Sáu cạnh | Cissus hexangularis Thorel ex Planch. | Chữa bệnh xương khớp |
| Chìa vôi Java (Hồ đằng hai màu) | Tròn, mép lá có răng cưa | Cissus javanica Don | Tiêu thũng tán ứ, trị đau xương khớp |
| Chìa vôi bò | Hình tim, mọc so le | Cissus repens Lam. | Trị lở loét, xương khớp |
| Chìa vôi lông (Dây xo) | Hình bầu dục, có lông | Cissus assamica | Tiêu thũng, chữa mụn nhọt, giải độc |
| Chìa vôi mũi giáo | Hình mũi giáo | Cissus hastate | Trị bệnh xương khớp |
Phân loại theo bộ phận dùng
Cây chìa vôi có thể sử dụng toàn bộ các bộ phận như lá, thân và rễ củ. Tuy nhiên, để nhận biết được cây chìa vôi, chúng ta có thể tập trung vào những bộ phận này.
Lá của cây chìa vôi có màu xanh đậm, hình dạng đơn giản và có cuốn hình tim.
Thân của cây chìa vôi (dây chìa vôi) có màu nâu đen và có tua cuốn đơn.
Rễ củ của cây chìa vôi có hình dạng tròn và có màu đen bên ngoài, trắng bên trong.
Phân loại theo thành phần hóa học
Nếu có điều kiện, chúng ta có thể sử dụng phương pháp phân tích hóa học để nhận biết cây chìa vôi. Thành phần hóa học của cây chìa vôi bao gồm phenolic, acid amin, saponin, acid hữu cơ (thân cây) và nước, glucid, protid, xơ, tro, carotene, vitamin C (ngọn và lá non). Nếu có kết quả phân tích cho thấy các thành phần này có tỷ lệ tương đồng với cây chìa vôi, chúng ta có thể xác định được loại cây này.
Như vậy
Cây chìa vôi là một loại thảo dược quý giá với nhiều tác dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Để nhận biết được cây chìa vôi, chúng ta có thể áp dụng các cách sau đây: phân loại theo hình thái, bộ phận dùng và thành phần hóa học. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng cây chìa vôi, chúng ta nên tìm hiểu kỹ về loại cây này và chỉ sử dụng khi có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có thêm thông tin hữu ích về cây chìa vôi.
